Patron
Zachariasz Józef Bem urodził się 14 III 1794 r. w Tarnowie w rodzinie mieszczańskiej, jako syn Andrzeja Bema adwokata Sądu Szlacheckiego i Agnieszki z Gołuchowskich. W 1809 r. w wieku 15 lat wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego dowodzonej przez ks. Józefa Poniatowskiego. Ukończył dwustopniową Szkołę Artylerii i Inżynierii i w randze porucznika wziął udział w kampanii napoleońskiej 1812 r. walcząc na północnym skrzydle wielkiej armii cesarskiej, w korpusie Macdonalda. Wyróżnił się w czasie obrony twierdzy gdańskiej, obleganej w 1813 r. przez wojska koalicji antynapoleońskiej, za co został odznaczony krzyżem Legii Honorowej.
Po utworzeniu Królestwa Polskiego wstąpił do czynnej służby w armii, gdzie powierzono mu wykłady w Szkole Zimowej Artylerii. Równocześnie prowadził doświadczenia nad nowym rodzajem rakiet tzw. kongrewskich, w celu wykorzystania ich w akcji bojowej. Wyniki badań opublikował w pracy "Uwagi o rakietach zapalających" (1819), w praktyce zaowocowały one utworzeniem w armii polskiej w 1823 r. korpusu rakietników posługujących się wyłącznie bronią rakietową.
Wsławił się w bitwach Powstania Listopadowego, gdzie powierzono mu dowództwo 4-tej baterii artylerii lekkokonnej. Na jej czele zabłysnął brawurową szarżą artyleryjską w zwycięskiej bitwie pod Iganiami (19 IV 1831), oraz w bitwie pod Ostrołęką (25 V 1831) ratując armię polską przed całkowitym pogromem. Otrzymał wtedy Złoty Krzyż Virtuti Militari, nominację na generała brygady oraz miano "krwawej gwiazdy Ostrołęki".
Po upadku powstania razem z większością powstańców wyemigrował do Francji. W Paryżu związał się z obozem ks. Adama Czartoryskiego. Brał czynny udział w organizacji ruchów niepodległościowych, zabiegał o formowanie legionów polskich, z tego okresu pochodzi jego praca "Pisma tyczące organizacji legii polskiej". W kolejnej publikacji "O powstaniu narodowym w Polsce" dokonał oceny powstania 1831 r. dając program przyszłej walki.
W okresie Wiosny Ludów przybył do Galicji i we Lwowie próbował stworzyć Gwardię Narodową. Zawiedziony w swych dążeniach udał się do walczącego Wiednia, gdzie otrzymał dowództwo sił rewolucyjnych broniących miasta przed wojskami habsburskimi. Po kapitulacji Wiednia podążył na ogarnięte powstaniem Węgry, gdzie przywódca powstania Lajos Kossuth powierzył mu naczelne dowództwo armii w Siedmiogrodzie. Po zreorganizowaniu rozbitej armii w błyskawicznej ofensywie (od 23 XII 1848 do 20 III 1849) odniósł szereg zwycięstw nad Austriakami, wypierając ich zupełnie z Siedmiogrodu. Tutaj dokonał największych czynów bojowych swojego życia. Zdobył wielką popularność nie tylko wśród Węgrów, ale i skłóconych z nimi Serbów i Rumunów. Wkrótce po tym nadano mu przydomek "Ojczulka Bema" (Bem Apo), który przeszedł na Węgrzech do legendy. W ostatniej fazie powstania powierzono mu naczelne dowództwo armii węgierskiej.
Po upadku rewolucji gen. Józef Bem z resztkami wojsk przekroczył granicę Turecką. W Turcji zdecydował się przyjąć islam aby otworzyć sobie drogę do armii tureckiej, spodziewał się bowiem wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego, który przyczyniłby się do pokonania zaborczych mocarstw i oswobodzenia Polski. Niewiele jednak mógł zdziałać służąc w armii tureckiej w randze marszałka jako Murad Pasza, gdyż rząd turecki pod naciskiem Austrii i Rosji został zmuszony do rozproszenia emigrantów. Został więc Bem przeniesiony do Aleppo, miasta położonego na skraju pustyni syryjskiej, gdzie zmarł 10 XII 1850 r. wskutek febry. Pochowano go na miejscowym cmentarzu muzułmańskim Dżebel el Isam. Prochy gen. Józefa Bema zostały w 1929 r. przewiezione do Ojczyzny i złożone 30 czerwca w Mauzoleum w Tarnowie.
Tarnów - rodzinne miasto Bema jest w szczególny sposób związane z Generałem. W Muzeum Okręgowym gromadzone są wszelkie pamiątki po bohaterze. Tutaj znajduje się stała ekspozycja poświęcona jego życiu i działalności. Pamięć wielkiego syna uczciło miasto wznosząc mu pomnik w 1985 r.
